سوالات رایج ارتودنسی

در چه سنی باید جهت معاینه ارتودنسی اقدام کنیم ؟

انجمن متخصصین ارتودنسی امریکا سن هفت سالگی را سن خوب برای اولین معاینه ارتودنسی ذکر کرده است . در این سن غالب دندانهای شیری و تعدادی از دندانهای دائمی رویش پیدا کرده اند و برای متخصص ارتودنسی امکان ارزیابی دقیقی از وضعیت کلی دندانی فکی  بیمار را فراهم می کند. شایان ذکر است با وجود امکان تشخیص بسیاری از ناهنجاری دندانی فکی تنها موارد محدودی را می توان در همین سن مورد درمان قرار داد. البته برای مشکلات دیگر نیز برنامه زمانی معینی از سوی متخصص ارتودنسی جهت مداخله ارتودنسی در آینده برای شما تدوین می گردد.

درمان ارتودنسی نزد دندانپزشک عمومی چه ایرادی دارد؟

دندانپزشک عمومی صلاحیت انجام درمان ارتودنسی ثابت را ندارد. با این وجود در حال حاضر تعداد زیادی از دندانپزشکان اگرچه تخصص ارتودنسی ندارند با یا بدون شرکت در دوره های آموزشی کوتاه مدت غیر آکادمیک با هزینه و قیمت های کمتر اقدام به انجام ارتودنسی برای بیماران خود می کنند که متاسفانه در بسیاری موارد سبب بروز مشکلات و عوارض غیرقابل جبرانن برای فک و دندانها می گردد. تخصص ارتودنسی مستلزم گذراندن دوره پیچیده ۴-۳ ساله در دانشگاههای معتبر پس از دوره ۶ ساله دندانپزشکی عمومی می باشد. حال آنکه در طول دورهه عمومی هیچ آموزشی در زمینه ارتودنسی ثابت صورت نمی گیرد.

چگونه اطمینان حاصل کنم که دکتری که مراجعه کرده ام متخصص ارتودنسی است؟

بسیاری از بیماران نسبت به پیدا کردن دکتر خوب برای ارتودنسی خود یا فرزندشان سردرگم هستند. متخصص ارتودنسی روی تابلو، کارت و مهر مطب خود از عبارت متخصص ارتودنسی و نه ارتودنسی استفاده می کند. عبارت جراح-دندانپزشک همراه با توضیحات دیگری نظیر ارتودنسی، زیبایی و ... نمایانگر عمومی بودن دندانپزشک می باشد. به علاوه شما می توانید با مراجعه به لینک اعضاء وبسایت انجمن متخصصین ارتودنسی ایران و یا بانک اطلاعات ارتودنتیست های ایران نسبت به متخصص بودن دکتر خود اطمینان حاصل کنید. چنانچه نام دکتر موردد مراجعه در لیست این دو مرجع وجود نداشت برای اطمینان بیشتر از منشی انجمن ارتودنسی ایران (۸۸۲۸۸۳۵۸-۰۲۱۱) نیز استعلام بگیرید.

آیا مرتب کردن دندان ها بدون ارتودنسی امکان پذیر است؟

متاسفانه برخی از دندانپزشکان عمومی که متخصص ارتودنسی نیستند با سوء استفاده از نگرانی بیماران نسبت به طول درمان  ارتودنسی اقدام به تبلیغاتی با عناوین "ارتودنسی سریع"، "ارتودنسی در یک جلسه"، "مرتب کردن دندان ها بدون ارتودنسی" و یا "ارتودنسی با لیرز" می کنند. در این موارد آنها در واقع با تراش دندانها در نواحی بیرون زده و ترمیم دندانها با کامپوزیت یا لمینیت در قسمت های تورفته اقدام به رفع ظاهری مشکل ناردیفی دندانها می کنند. حال آنکه این کار منجر به آسیب جدی دندانها حتی تا سرحد کشیدن آنها ظرف چند سال خواهد شد.

سن مناسب انجام درمان ارتودنسی چه زمانی است؟

 در گذشته درمان ارتودنسی معمولا" به کودکان و نوجوانان محدود می شد ولی واقعیت این است که دندان ها حتی در سنین بالا می توانند حرکت کنند و شیوه حرکت دادن دندان ها در تمام سنین یکسان است. بنابراین درمان ارتودنسی در بزرگسالان و سنین بالا نیز امکان پذیر است هرچند درمان این افراد ممکن است با محدودیت هایی روبرو باشد که فقط توسط ارتودنتیست قابل تشخیص و درمان است. با این حال  زمان مناسب برای ارتودنسی اغلب افراد وقتی است که تمام دندان های شیری کودک افتاده باشند و بیشتر دندان های دائمی ویی (بجز سومین آسیای بزرگ یا همان دندان عقل) درآمده باشند که در حدود ۱۲-۱۱ سالگی می باشد. دانستن زمان مناسب برای معاینه ارتودنسی باعث می شود که برخی اوقات با انجامم اقدامات ساده از بروز مشکلات شدیدتر پیشگیری و طول درمان ارتودنسی و پیچیدگی آن را کوتاه تر کرد.
با درمان ارتودنسی اولیه می توان نتایج مطلوبی را به دست آورد که پس از پایان یافتن رشد فک ها و صورت ( حدود ۱۲-۱۰ سالگی) دیگر قابل دستیابی نیستند. در این محدوده سنی دو دسته از ناهنجاری های دندانی و اسکلتی را می توان اصلاح کرد. در این میان روش هایی برای درمان ارتودنسی پیشگیرانه وجود دارد که مراجعه بیمار در سن پایین امکان انجام این روش ها را برای هر دو دسته از ناهنجاری های دندانی و اسکلتی میسر می سازد که این امر نه تنها در جلوگیری از انجام درمان ارتودنسی پیچیده کمک می کند بلکه طول درمان ارتودنسی را کوتاه تر کرده و به هزینه خانواده نیز کمک می کند.
در صورتی که کودک دچار ناهنجاری اسکلتی (و نه فقط دندانی) همانند کوچک و یا بزرگ بودن هر یک از فک ها نسبت به یکدیگر، باریک بودن فک بالا و یا انحراف فک پایین به طرفین باشد درمان ارتودنسی وی باید در محدوده سنی ۱۲-۷ سالگی انجام شود. زمان شروع درمان بر اساس نوع مشکل و شدت آن متفاوت است و گاه سن تقویمی آغاز درمان مشکلی مشابه در دو کودک به دلیل تفاوت های فردی تکاملی یکسان نیست. این امر نیز دلیل مهمی را جهت انجام معاینه اولیه درمان ارتودنسی در سن هفت سالگی توسط درمانگر آگاه و مسلط به تمام زوایا و جوانب رشد و تکامل یعنی متخصص ارتودنسی ارائه می دهد.
متاسفانه گاهی مشاهده می شود که به علت مراجعه دیرهنگام بیماران به متخصص ارتودنسی و یا مراجعه به دندانپزشک عمومی که  بعضا" تسلط کافی در این موارد ندارند، این گونه مشکلات اسکلتی بموقع تشخیص داده نمی شوند و در زمان مناسب تحت درمان ارتودنسی صحیح قرار نمی گیرند و رشد کودک پایان می یابد. در این حالت تنها راه پیش روی ارتودنتیست در مشکلات با شدت کم، کشیدن دندان های دائمی  جهت پوشاندن مشکل اسکلتی و در موارد شدیدتر انجام جراحی فک همراه با ارتودنسی در سنین بالاتر است و کاملا" روشن است که باا معاینه به موقع کودک توسط متخصص ارتودنسی می توان از ایجاد مشکلات شدید در سنین بالاتر جلوگیری کرد. 

چرا با مراجعه به ارتودنتیست های مختلف پاسخ های متفاوتی در مورد درمان مشکل ارتودنسی خود دریافت  کرده ام؟ مثلا" بر سر کشیدن و یا نکشیدن دندان برای رفع مشکلم اختلاف نظر داشته اند.

اصولا" مقوله چگونگی رفع کجی و ناردیفی های دندانی در ارتودنسی (بالاخص از حیث کشیدن یا نکشیدن) به فاکتورهای گوناگونی بستگی دارد که از آن جمله می توان به طول درمان، نیمرخ بیمار، ابزار مورد استفاده، ثبات نتیجه درمان، مهارت درمانگر و ... بستگی دارد. از آنجا که متخصص ارتودنسی مختلف وزن های متفاوتی به هر کدام از این فاکتورها می دهند اجتهاد هایی گوناگونی بدست می آید از این رو ورود خود بیمار نیز در رایزنی با این درمانگرها تاثیر گذار خواهد بود. به عنوان مثال ممکن است یک متخصص ارتودنسی موافق کشیدن نباشد زیرا با لبهایی برجسته تر برای شما موافق بوده و آن را به ریسک احتمال بیشتر بهم ریختن مجدد دندانها بعد از درمان ترجیح دهد ولی متخصص ارتودنسی دیگری به دلیل ترس از برگشت ناردیفی دندانهای شما درمان توأم با کشیدن را پیشنهاد کند. اینجاست که گفتمان بیمار با متخصص ارتودنسی در تعیین نهایی وزن این فاکتورها و انتخاب بهترین طرح درمان برای او کمک می کند.

آیا استفاده از پستانک‌های جدیدی که به پستانک ارتودنسی معروف است می‌تواند تأثیری در به هم نریختن دندان‌ها داشته باشد؟ آیا خوردن پستانک و شیشه در نوزادی و کودکی باعث ایجاد بی‌نظمی‌های دندانیی می‌شود؟

این پستانک‌ها اصلا" پایه علمی ندارد و صرفا" تبلیغاتی و هزینه بر است. خوردن شیشه و پستانک و حتی انگشت دست تا سنین ۴-۳ سالگی تأثیر محسوسی بر کج شدن دندانها نخواهد گذاشت‎ ولی در صورت ادامه بعد از این سنین جهت ترک عادت و عوارض دندانی آن می بایست به متخصص ارتودنسی مراجعه نمود.

آیا کشیدن دندان برای ارتودنسی الزامی است ؟

کشیدن دندانها گاهی ضروری است. البته این نگرانی همیشه برای بیمار و یا والدین مطرح است که از دست دادن یک یا چند دندان سالم می تواند بواسطه کاهش دندانها در آینده باعث مشکلاتی برای بیمار گردد. لیکن علم ارتودنسی پس از گذشت دو قرن از ابداع خود چنین نگرانی را قویا" مطرود می داند. به علاوه باید توجه داشت که فضای خالی ناشی از کشیدن دندانهاا طی درمان ارتودنسی کاملا" بسته می شود.

طول مدت درمان ارتودنسی چقدر است؟

طول مدت درمان ارتودنسی کاملا" به شکل دندانی و اسکلتی شما بستگی دارد. طول مدت درمان می تواند از چند ماه تا چند سال متغیر باشد. البته در اکثر درمانهای ارتودنسی ثابت، درمان بین ۲-۱ سال به طول می انجامد.

پس از شروع درمان ارتودنسی بایستی هر چند مدت بایستی به مطب مراجعه کنم؟

جلسات درمانی بر اساس شرایط بیمار و طرح درمان وی برنامه ریزی می شود . تقریبا" اغلب افرادی که تحت درمان ارتودنسی ثابت قرار می گیرند، بایستی هر ۵-۴ هفته برای ادامه روند درمان خود به مطب مراجعه کنند. گاهی نیز فواصل بین جلسات کمتر یا بیشتر خواهد بود 

آیا درمان ارتودنسی درد دارد؟

خیر. درد درمانهای ارتودنسی خفیف و گذرا است و با دردی که در سایر درمانهای دندانپزشکی مثل کشیدن، پر کردن و یا عصب کشی وجود دارد، اصلا" قابل ملاحظه نیست. مصرف ایبوبروفن یا استامینوفن هر چهار ساعت یکبار و جویدن آدامس به کاهش درد مختصر روزهای نخست ارتودنسی کمک می کند.

آیا می توانیم پس از شروع درمان ارتودنسی به ورزش ادامه دهیم ؟

بله. با این حال بهتر است در دوره درمان ارتودنسی حتی الامکان از ورزش های توأم با ضربه بویژه ورزشهای رزمی که امکان وارد آمدن ضربات سنگین روی صورت وجود دارد، اجتناب گردد.

آیا در طول ارتودنسی لازم است به دندانپزشک خانوادگی خود مراجعه کنم؟

بله. مادامیکه تحت درمان ارتودنسی هستید لازم است که ملاقات های معمول خود را با دندانپزشک خانوادگی خود به منظور کنترل وضعیت دندانها از لحاظ پوسیدگی و نیز ارزیابی سلامت لثه ها داشته باشید.

آیا درمان ارتودنسی می تواند در زمان حضور دندانهای شیری انجام شود؟

بله. گاهی مشکلات دندانی و فکی نیاز به درمان ارتودنسی زود هنگام دارد. با این حال چنانچه بیماری برای شروع درمان آمادگی فیزیکی یا روانی نداشته باشد و به هر علت نتوان درمان را برای او آغاز کرد روند رشدش پیگیری خواهد شد تا در اولین زمان مناسب درمان ارتودنسی وی آغاز گردد.

آیا می توان فقط دندانهای یک فک را مورد درمان ارتودنسی قرار داد؟

به شرایط شما بستگی دارد. ارتودنسی تنها مرتب کردن دندانهای کج و نامرتب را دنبال نمی کند. مسائلی مانند طریقه جفت شدن دندانهای بالا و پایین بر روی هم، انحراف از خط وسط صورت، اصلاح روابط فکی و اسکلتی نیز در درمان ارتودنسی مد نظر قرار می گیرند. بنابر این هر چند ممکن است دندانهای یک فک شما مرتب باشند، ولی به دلیل اصلاح مشکلات دیگر بایستی در بعضی موارد بر روی دندانهای هر دو فک براکت قرار داده شود. این در حالی است که برخی بیماران به مطب متخصص ارتودنسی مراجعه نموده و عنوان می کنند که تنها مایل بهه مرتب کردن یک یا دو دندان کج خود با ارتودنسی هستند! 

آیا درمان ارتودنسی در سنین بالا قابل انجام است؟

چنانچه مشکل بیمار تنها نامرتب بودن و کجی دندانها باشد، می توان در هر سنی به شرط سلامت لثه دندانها اقدام به درمان ارتودنسی نمود. ولی در مواردی که ناهنجاری های فکی وجود دارد، با توجه به پایان یافتن رشد در افراد بالغ گاهی می توان در موارد خفیف تنها با ارتودنسی (ارتودنسی کاموفلاژ) اقدام به کاهش تظاهر مشکل زمینه ای فکی نمود. اما در موارد شدیدترر ممکن است نیاز به درمان های مشترک ارتودنسی و جراحی فک وجود داشته باشد. در اینگونه موارد روند درمان به این شکل خواهد بود که ابتدا بیمار یک دوره حدود ۱۲-۶ ماهه تحت درمانن ارتودنسی ثابت قرار می گیرد. طی این درمان ارتودنسی دندانها مرتب گردیده و شرایط برای انجام جراحی فک مهیا می گردد. سپس یک متخصص جراحی فک و صورت عمل جراحی فک را انجام می دهد. پس از دوره نقاهت مجددا" درمان ارتودنسی برای یک مدت کوتاه چند ماهه جهت ایجاد تغییرات جزئی و در عین حال مهم ادامه می یابد.

آیا می توانم بدون جراحی فک تنها با ارتودنسی مشکل دندانی فکی خود را حل کنم؟

در مواقعی که فرد بالغ گردیده است و شدت ناهنجاری فکی شدید می باشد، متخصص ارتودنسی ممکن است مجبور باشد ناهنجاری دندانی - فکی را با کمک یک جراح فک و صورت برطرف کند. به این صورت که پس از یک دوره حدودا" ۱۲-۶۶ ماهه درمان ارتودنسی، بیمار در حالیکه دستگاههای ارتودنسی ثابت را به همراه دارد، تحت عمل جراحی فک قرار می گیرد و پس از دوره نقاهت مجددا" چند ماه دیگر درمان ارتودنسی وی برای رسیدن به نتیجه نهایی ادامه می یابد. با این وجود در مواردی که میزان مشکل فکی شدید نباشد در مواردی می توان تنها با ارتودنسی ضمن ردیف کردن دندانها تظاهر مشکل فکی را نیز کاهش داد.

اگر در بین درمان ارتودنسی ارتودنتیست خود را تغییر دهم چه اتفاقی می افتد؟

تغییر دندانپزشک متخصص ارتودنسی معالج پس از آغاز درمان تا حدی ریسک محسوب می شود. چون دندانپزشک جدید شما در جریان شرایط اولیه شما نبوده است. به علاوه اختلاف دیدگاه متخصصین مختلف می تواند ادامه روند درمان ارتودنسی شما را با مشکل رویرو کند.

آیا ارتودنسی به درمان دندان قروچه کمک می کند؟

اصولا" ماهیت دندان قروچه هنوز کاملا" روشن نیست. با این وچود استرس و تماس های نامناسب دندانی با عنوان عوامل تأثیرگذار شناخته شده اند. از اینرو به نظر می رسد درمان ارتودنسی با بهم زدن موقعیت پیشین تماس های دندانی، مسیرهای عصبی ایجاد دندان قروچه را مختل کرده و دست کم طی درمان با کاهش محسوسی در شدت دندان قروچه همراه باشد.

هزینه درمان ارتودنسی چقدر است؟

هزینه درمان ارتودنسی بستگی به فاکتور هایی از قبیل نوع درمان (ثابت یا متحرک)، میزان پیچیدگی درمان، نوع ابزار ارتودنسی (سیستم لینگوال، سیستم دیمون، براکت های سرامیکی، مینی اسکرو و ...) محل انجام درمان (مطب خصوصی یا کلینیک)، سابقه و تخصص درمانگر (دندانپزشک عمومی یا متخصص ارتودنسی) و ... دارد. گفتنی است، قیمت درمان ارتودنسی در ایران نسبت به کشورهای حاشیه خلیج فارس و بالاخص کشورهای غربی به طرز محسوسی پایین تر می باشد.
 در بیشتر مطب های ارتودنسی ایران، مبلغ درمان در قالب یک چهارم تا یک سوم پیش پرداخت و مابقی به صورت قسطی طی دوره ارتودنسی تسویه می گردد. بیمه های اجتماعی معمولا"" متقبل هزینه های درمان ارتودنسی نمی شوند. البته این امر مشمول بیمه های ارگانها نمی گردد.

ارتودنسی نامرئی چیست؟

در تبلیغات سه مدل از ابزار های ارتودنسی با عنوان ارتودنسی نامرئی یاد می شوند. در حالتی با نام سیستم لینگوال یا زبانی براکت ها پشت دندانها چسبانده می شوند. این سیستم به دلیل  مزاحمت و آزار برای زبان بیمار و امکان جدا شدن براکت های ارتودنسی طی بستن دهان چندان فراگیر نمی باشد به علاوه در صورت وجود تکنولوژی پیشرفته مورد نیاز لابراتواری آن که درر ایران هنوز در مراحل مقدماتی است، تنها برای کیس های محدودی قابل استفاده می باشد. به علاوه قیمت ارتودنسی لینگوال نزدیک به ۵-۴۴ هزار دلار می باشد که تقریبا" دو تا سه برابر هزینه ارتودنسی ثابت به روش معمول می باشد. در روشی دیگر با عنوان ارتودنسی اینویزیلاین (نامرئی) از یک سری پلاک های شفاف  جهت ردیف کردن دندانها استفاده می گردد. این شیوه نیز به دلیل نبود امکانات پیجیده مورد نیاز آن در ایران و با در نظر گرفتن محدودیت های عملکردی جز در کیس های با بهم ریختگی های اندک آنهم با صلاحدید متخصص ارتودنسی کارایی ندارد.. بالاخره حالتی که در آن از براکتهای ارتودنسی سرامیکی همرنگ دندان استفاده می گردد که با توجه به پیشرفت های چشمگیر در تکنولوژی تامین استحکام و زیبایی آنها نسبت به دو شیوه قبلی به لحاظ دارا بودن همزمان قابلیت و زیبایی، منطقی تر می باشد.

آیا رنگ دندان ها بعد از ارتودنسی زرد می شود؟

آیا رنگ دندان ها بعد از ارتودنسی زرد می شود؟

بسیار پیش می آید که بیماران بعد از ارتودنسی از زرد شدن دندان ها خبر می دهند، اما باید بدانید که ارتودنسی هیچ گونه تغییر رنگی در دندان های ایجاد نمی کند. و ممکن است بیماران با عدم رعایت بهداشت دچار پوسیدگی های اولیه در دندان ها شود. پوسیدگی ها به مرور زمان به شکل لکه های سفید یا قهوه ای و حتی گاه سیاه ممکن است دیده شوند که به خوبی باا رعایت بهداشت مناسب قابل اجتناب خواهد بود. به ندرت ممکن است دندان هایی که سابقه ضربه یا پوسیدگی ها یا ترمیم های عمیق داشته اند، در ارتودنسی دچار مرگ عصب دندان شدهه رنگشان عوض شود. در این حالت درمان عصب کشی و سفید کردن لازم خواهد بود. حالت اخیر بسیار نادر و شاید 1 در هزار نفر است.
مورد دیگر که طی ارتودنسی رایج است، تغییر رنگ موقت دندان ها به علت استفاده از دهانشویه کلرهگزیدین رقیق نشدهه است. این تغییر رنگ موقتی بوده با مسواک زدن قابل پیش گیری و قابل رفع است. اغلب بعد از درمان ، چون بیمار توجهش به دندان ها بیشتر شده، ممکن است "احساس" کند رنگ دندان ها زرد است. در این موارد مدتی بعد از ارتودنسی می تواند از روش های سفید کردن دندان ها استفاده کند. به ندرت استفاده از درمان های ترمیم زیبایی ممکن است توصیه شود. در کل بعد از ارتودنسی، تمام چسب ها و بقایا آن ها پاک می شوند و بنابراین هرچه از ارتودنسی به دندان اضافه شده برداشته می شود.
اما نکته ای جالب هم در این مقوله موجود است و آن تفاوت شرایط تهیه عکس از دندان ها است:
اگر به عکس زیر دقت کنید متوجه می شوید که تصاویر در شرایط نور کمی متفاوت است اما عکس 2 سال بعد با دوربین دیگریی تهیه شده و دندان ها به نظر سفید تر می رسند در ابتدای درمان ارتودنسی و پایان درمان ولی با یک دوربین تهیه شده اند. به نکته ای که باید به ان توجه کنید مقایسه رنگ لثه ها بین تصاویر است که کمک می کند تشخیص دهیم تفاوت رنگ دندان ها تا چه حدی حاصل شرایط تصویر برداری ممکن است باشد به داخل مستطیل توجه کنید.

فراموش نکنید که بعد از برداشتن اتصالات ارتودنسی از روی دندان ها رعایت بهداشت راحت تر خواهد شد، خصوصا برای کسانی که قبلا خوب نمی توانستند مسواک بزنند یا نخ دندان بکشند. بنابراین با گذر چند هفته لثه دندانها وضعیت بهتری پیدا می کنند و راحت تر و مطمئن تر می تواند پروسه بلیچینگ را انجام داد. در هرحال بلیچینگ یا سفید کردن دندان ها را هم می توان برا کسانی که می خواهند دندان سفید تری داشته باشند پیشنهاد کرد. توصیه می شود این کار مدتی بعد از پایان ارتودنسی انجام شود تا هم دندان ها کمی به ثبات رسیده باشند و هم بافت لثه اطراف دندان ها کمی بهبود یافته باشد.

ارتودنسی سریع خوب نیست

خیلی از پدرها و مادرها دوست دارند دندان‌های کودک شان مرتب و ردیف باشد. از طرف دیگر گاهی تبلیغاتی را می‌بینیم که روش‌های ارتودنسی سریع را توصیه می‌کنند. اما باید بدانید ارتودنسی سریع خوب نیست. خوب ما در این مقاله سوالاتی را طرح کرده ایم و به انها جواب داده ایم که ممکن است سوالات خود شما هم باشد پس با ما همراه باشید.
1-از کجا بفهمیم که نیروهای وارد بر دندان بیش از حد است؟
همیشه یک علامت هشدار دهنده برای هر عملکرد غیرمعمول و ناصحیح در بدن به نام "درد" وجود دارد. معمولا نیروهای زیاد باعث درد بیش از حد معمول می شوند. منظور از حد معمول این است که اغلب بیماران در روزهای اول درمان ارتودنسی و یا در طول درمان ارتودنسی، در ناحیه دندان‌ها مقداری درد دارند که این دردها معمولا زود از بین می‌روند و بیمار به نیروهای وارده توسط دستگاه‌‌های ارتودنسی عادت می‌کند، به‌ طوری که تا پایان درمان احساس درد نخواهد داشت. به طورکلی ممکن است بیماران در روزهای اول این درد را هنگام جویدن غذا احساس کنند که بعد از چند روز کم شده و از بین می‌رود. نکته مهم این است که در این مرحله بیمار نباید از عمل جویدن خودداری کند، چون خود عمل جویدن باعث خون‌رسانی بیشتر به ریشه‌های دندان و کاهش درد می‌شود، به طوری که در روزهای اول برای کاهش درد می‌توان جویدن آدامس را به بیمار توصیه کرد. اگر نیروهای وارده خیلی زیاد باشد، می تواند باعث التهاب لثه، تخریب ریشه دندان، تخریب استخوان آرواره، لقی بیش از حد دندان‌ها و حتی از دست دادن دندان‌ها شود. یکی دیگر از علایم نیروی زیاد، لقی بیش از حد معمول دندان‌هاست.

2-ارتودنسی دندان‌ها چه عوارضی برای بیماران در پی دارد؟
سرعت حرکت دندان‌ها به سختی استخوان بیمار، سن و جنس، میزان تحلیل و تشکیل استخوان، نوع و شیوه درمانی بستگیی دارد؛ مثلا ممکن است در یک نفر طول مدت درمان 1‌سال و در شخصی دیگر که همان مشکل را داراست، به 5/1 تا 2 سالa افزایش یابد. به طور کلی در ارتودنسی سریع، تمام عوارض حین و بعد از جراحی مانند از دست دادن عملکرد صحیح درد، التهاب، صدمه به ریشه دندان و از طرفی ثبات دندان ها بعد از درمان ارتودنسی، هنوز به طور دقیق مورد بررسی قرار نگرفته است.

3-روشی وجود دارد که بتوان دندان‌ها را ظرف مدت کوتاهی مرتب کرد؟
در درمان‌های ارتودنسی برای رفع مشکل بی‌نظمی دندان‌ها، هنوز روشی که بتواند مشکل را سریع از بین ببرد وجود ندارد. اگرر چه با تلفیق درمان‌های جراحی و ارتودنسی توسط جراح که به صورت برش‌های عمودی روی لثه و استخوان آرواره در بین دندان‌هاست و می‌تواند تمامی دندان‌ها و یا تعدادی از دندان‌ها را دربرگیرد و نصب دستگاه‌های ارتودنسی، می‌توان سرعت درمان‌های ارتودنسی را بیشتر کرد و در نتیجه طول درمان را کاهش داد. پس از گذشت حدود 20 سال و یا بیشتر از ابداع اینن  روش، هنوز این شیوه ی درمانی‌ به شکل متداول و مرسوم در نیامده است.

4-برای ارتودنسی به چه دندانپزشکانی باید مراجعه کرد؟
ارتودنسی بر اساس نوع دندان، متفاوت است، منظور دندان های شیری، دندان های مختلط و دندان های دائمی است. هدفف از این تقسیم‌بندی این است که بسیاری از درمان‌های ارتودنسی برای دندان‌ های مختلط می‌تواند توسط دندانپزشک عمومی انجام گیرد، اما بیمارانی که نیاز به ارتودنسی ثابت دارند، بهتر است به متخصصان ارتودنسی مراجعه کنند. مشکلی که در جامعه وجود دارد، عدم تشخیص بین دندانپزشک عمومی و متخصصان ارتودنسی است، به این علت که بسیاری از بیماران با دیدن کلمه ارتودنسی روی تابلو و یا سربرگ دندانپزشک عمومی فکر می‌کنند که آن دندانپزشک، متخصص ارتودنسی است. البته این به‌ آن معنی نیست که همکاران محترم دندان‌پزشک عمومی نباید کاری در این زمینه انجام دهند. آنها در مراحلل درمانی اولیه می‌توانند کمک زیادی برای کاهش مشکلاتی که ممکن است در آینده برای کودک پیش بیاید، انجام دهند و حداقل کاری که می‌توانند، انجام دهند، این است که در صورتت تشخیص به موقع مشکل، آن را به متخصص ارتودنسی ارجاع دهند.

5-لقی دندان در اثر ارتودنسی سریع قابل برگشت است؟
اصولا لقی دندان‌ها در حین درمان ارتودنسی، امری طبیعی است، چون در ارتودنسی، دندان باید میزانی از لقی را به دستت آورد تا بعد بتواند حرکت کند، البته این لقی بسیار کم و توسط بیمار قابل احساس است. لقی دندان در حد طبیعی، به طور قطع بعد از درآوردن دستگاه‌های ارتودنسی از بین می‌رود و بیمار نباید از این موضوع ناراحت باشد. اگر لقی دندان ها حداکثر دو هفته تا یک ماه بعد از ارتودنسی باقی بماند، امری غیرطبیعی است و بیمار برای ارزیابی بیشتر باید به دندانپزشک متخصص خود مراجعه کند.

توضیحاتی درباره انواع ارتودنسی

ارتودنسی ثابت (Fixed orthodontics)

در ارتودنسی ثابت اجزای کوچکی به اسم «براکت» از طریق مواد دندان پزشکی روی سطوح دندان ها چسبانده می شود و بدون آسیب رساندن به دندان از طریق سیم ها و کش های خاصی دندان ها را به سمت مورد نظر سوق می دهند. در روش ارتودنسی ثابت تمام این اجزا ثابت است و بیمار نمی تواند هر زمان که خواست آن ها را از دهان خود خارج کند. این روش معمولا برای درمان های دندانی قابل اجراست، چون علاوه بر حرکت دادن دندان ها، ریشه های آن ها را هم حرکت می دهد. در نتیجه متخصص ارتودنسی کنترل بیشتری روی دندان ها خواهد داشت.
در معالجه ی ارتودنسی ثابت می توان ماهی یک میلیمتر دندان را حرکت داد و این امر در بعضی مقاطع درمانی چندان مشهود نخواهد بود . در برخی موارد از بیمار طبق نوع ناهنجاری دندان کشیده می شود . در این گونه از بیماران در چند جلسه اول ارتودنسی ثابت حرکت دندانها بخوبی مشهود است و دندانها به جای فضای خالی حرکت داده می شوند که از نظر بیمار به خوبی قابل مشاهده است . بیمار می بایست ماهی یک بار جهت درمان ویزیت شود . در هر جلسه بعد از فعال کردن کش ها ، سیم ها و یا فنرهای ارتودنسی ممکن است بیمار مقداری درد داشته باشد که به مرور زمان در هفته اول کاهش می یابد . گاهی در بین جلسات معاینه به خاطر حرکت دندان ها ممکن است مقداری از انتهای سیم های ارتودنسی از آخرین دندان خارج شود وو باعث احساس تیزی و آزار گونه بیمار شود که در این صورت نیاز است بیمار وقت اورژانس گرفته و زودتر از موعد مقرر به مطب متخصص ارتودنسی مراجعه نماید تا انتهای سیم کوتاه شود.. اشکال اصلی آنها این است که چون در دهان ثابت هستند، نمی‌توان برای تمیز کردن ارتودنسی ثابت را از دهان خارج کرد. به علاوه موجب گیر کردن موادغذایی در اطراف سیم‌ها و براکت‌ها شد. اگر این خرده‌های غذایی به خوبی برداشته و تمیز نشوند، به زودی موجب پوسیدگی دندان‌ها می‌شوند. بنابراین اگر متخصص ارتودنسی برای شما این دستگاه‌ها را تجویز کرد باید خودتانن را برای مسواک زدن دقیق و رعایت بهداشت دهان، چند برابر بیشتر از آنچه پیش از این انجام می‌دادید، آماده کنید.
ارتودنسی ثابت برای چه کسانی لازم است؟
سیم‌ها و براکت و نیز سایر دستگاه‌هایارتودنسی ثابت، برای حرکات پیچیده‌تر دندانی و بیشتر برای کسانی که دوران بلوغ را سپری کرده‌اند، استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها می‌توانند با اعمال نیرو به یک دندان آن را از یک محل به محل دیگری در قوس فکی حرکت دهند. این یک حرکت پیچیده دندانی است. همچنین اگر شما در سنین بزرگسالی به فکر مرتب کردن دندان‌هایتان افتاده‌اید، باید خودتان را برای ارتودنسی ثابت آماده کنید. اگر دندان‌های شما چرخش غیرطبیعی پیدا کرده‌اند و یا نیاز است کمتر و یا بیشتر در استخوان فک فرو رفته و یا بیرون آورده شوند، باید روی این نوع ارتودنسی حساب کنید. برای انجام این درمان ارتودنسی، باید حتما به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.

ارتودنسی متحرک:

منظور از ارتودنسی با دستگاه متحرک این است که بیمار می تواند دستگاه ارتودنسی را از دهان خارج کند. ارتودنسی متحرک شامل دو دسته کلی می شود یک گروه عبارتند از پلاک های متحرک ساده برای حرکات جزئی دندانی و گروه دیگر شامل پلاک متحرکی که برای رفع ناهنجاریهای فکی مانند عقب بودن فک پایین یا بالا به کار می رود. از دستگاههای ارتودنسی متحرک برای مرتب کردن دندانها در شرایطی استفاده می شود که یا بی نظمی دندانها کم است و در ضمن سن بیمار برای انجام درمان ارتودنسی ثابت کم می باشد. به عبارت دیگر دندانهای شیریی با دندانهای دائمی جایگزین نشده اند. از سوی دیگر دستگاههای ارتودنسی متحرک برای جابجایی فکین نیز به کار برده می شود این دستگاهها برای جلو آوردن فک پایین و یا جلو آوردن فکک بالا براساس نیاز بیمار به کار برده می شوند. پلاک ارتودنسی متحرک می تواند به صورت مستقل و یا به همراه ارتودنسی ثابت به کار برده شود . بعد از هر وعده غذایی پلاک متحرک ارتودنسی می بایست با کمک مسواک و خمیردندان برساژ شوند و سپس زیر جریان آب شسته شوند. لازم به ذکر است که در روزهای اول در هنگام استفاده از پلاک متحرک مشکلاتی درر تکلم، ترشح زیاد آب دهان و غیره برای بیمار ایجاد می شود که معمولاً بعد از چند روز برطرف می شود. بعضی از پلاک های ارتودنسی متحرک دارای پیچ می باشد. با هر بار باز کردن پیچ تنها 25/0 میلیمتر پلاک ارتودنسی متحرک باز می شود که باعث افزایش عرضی فک می شود. در اثر باز کردن پیچ ممکن است فاصله ای بین دندانها ( به خصوص دندانهای جلو ) ایجاد شود که نگران کننده نیست و نشانه پاسخ به درمان ارتودنسی است. با باز کردن پیچ ممکن است مقداری درد احساس شود که برای کاهش درد بیمار می تواند از یک مسکن مانند استامینوفنن استفاده نماید. در صورتی که پلاک ارتودنسی متحرک پیچ داشته باشد، ممکن است در مورد روند سفت کردن پیچ دستگاه و زمان استفاده از آن براساس پیشرفت درمان، تغییراتی داده شود که متخصص ارتودنسی این موارد را به بیمار در حین ویزیتهای درمانی گوشزد می نماید. اگر بیمار چند روز از پلاک استفاده نکند ممکن است پلاک در دهان جای نگیرد که به علت عدم تطابقق پلاک با دهان است. این امر به خصوص در پلاک های ارتودنسی متحرک پیچ دار مشاهده می شود. در هنگامی که بیمار چند روز از پلاک پیچ دار استفاده نمی کند، به دلیل برگشت نتایج درمانی پلاک ارتودنسی متحرک در دهان نخواهد نشست و نیاز است که دوباره قالب گیری شود و به بیمار پلاک دیگری داده شود. در پلاک های پیچ دار باید طبق دستور داده شده در زمان مشخص با آچار داده شده، پیچ آن را سفت کرد..

مزایای استفاده از ارتودنسی متحرک
ارتودنسی متحرک علاوه بر اصلاح فک و دندان های شما ، شستشوی دندان ها را نیز آسان می کند. همچنین بهداشت کلی دهان و دندان را بهبود می دهد و باعث می شود ریسک ابتلا به بیماری های لثه کاهش پیدا کند.برخلاف ارتودنسی ثابت ، ارتودنسی متحرک را می توان هنگام مسواک زدن ،نخ دندان کشیدن یا ورزش در صورت لزوم از دهان خارج کرد.

پلاک ارتودنسی متحرک برای چه کسانی لازم است؟
پلاک های ارتودنسی متحرک برای درمان ناهنجاری های ساده فک و صورت و دندان ها استفاده می شوند. جایی که فقط لازم است دندان ها اندکی مرتب شوند و به جابه جایی کاملی نیاز ندارند. به طور مثال ممکن است دندان های جلویی فک بالای شما اندکی بیرون زده باشد و می توان با این پلاک ها ارتودنسی متحرک زاویه دندان ها را تغییر داد و آنها را مرتب کرد. برای استفاده از این پلاک ها ارتودنسی متحرک به طور معمول می توانید به دندانپزشک عمومی مراجعه کنید. هنگامی که درمان ارتودنسی دندان های شما به پایان رسید، باید به دندان ها فرصت داد تا در موقعیت جدید تثبیت شوند. در این زمان متخصص ارتودنسی یک پلاک متحرک را برایتان تجویز خواهد کرد که باید چند ماه از آن استفاده کنید. این پلاک متحرک، دندان ها را در موقعیتت جدید حفظ می کند تا الیاف لثه ای و استخوان کافی در اطراف ریشه شان تشکیل شود و در موقعیت جدید تثیبیت شوند.
طول دوره ی درمان ارتودنسی متحرک
در حالت کلی طول دوره ی درمان به وسیله ی ارتودنسی متحرک از ارتودنسی ثابت کوتاه تر است به طور معمول ۶ ماه زمان برای نتیجه گیری از ارتودنسی متحرک نیاز است اما زمان دقیق آن با توجه به پیچیدگی درمان توسط متخصص ارتودنسی تعیین می شود.در بعضی موارد ارتودنسی متحرک در ادامه ی ارتودنسی ثابت استفاده می شود.مدت زمانی که برای درمان شما نیازز  است در اولین ملاقات برایتان تخمین زده می شود.

معرفی سیستم ارتودنسی دیمون
دیمون (Damon) یکی از انواع سیستم های ارتودنسی است که در آن براکت ها قابلیت باز و بسته شدن خودکار دارند. به عبارت دیگر وایر ارتودنسی بدون نیاز به کش یا گره استیل روی براکتت ها نگه داشته می شود. براکت درب کوچکی دارد که پس از قرارگیری وایر داخل آن بسته می شود. ارتودنسی دیمون به گونه ای است که دیگر نیاز به کشهای کوچک در اطراف هر براکت نیست و در نتیجه بیمار می تواند به راحتی اطراف سیم و براکت ها را تمیز کند. در حالی که در روش های معمول ارتودنسی میکرو ارگانیسمها به راحتی می توانند در اطراف کش ها تجمع نمایند وو رعایت بهداشت را به ویژه برای کودکان کم سن دچار مشکل می کند. در ارتودنسی دیمون بهداشت اطراف براکت ها بهبود یافته و معضل تغییر رنگ کش های دور براکت از بین رفته است .

مزایای ارتودنسی دیمون
براکت های ارتودنسی دیمون مزایای متعددی نسبت به براکت های سنتی دارند که عبارتند از :

براکت های ارتودنسی دیمون ظاهر بهتری دارد
شفاف بودن براکت های ارتودنسی دیمون (اگر نوع شفاف انتخاب شود) باعث می شود که زیبا به نظر برسند زیرا تقریبا نامریی هستند

در براکت های ارتودنسی دیمون زمان درمان سریع تر است
مطالعات در این زمینه نشان داده است بیمارانی که از ارتودنسی دیمون استفاده کرده اند درمانشان را ۷ تا ۲ ماه زودتر از کسانی تمام کرده اند که از براکت های سنتی استفاده می کردند.

تعداد ملاقات های کمتر
مطالعات نشان داده است که بیماران تقریبا به نصف قرار ملاقات های متعددی که برای تنظیم مجدد دستگاه ارتودنسی صورت می گرفت نیاز دارند

ارتودنسی دیمون مناسب برای کسانی که از راه دور مراجعه می کنند
با توجه به زمان درمان کوتاه تر و دفعات مراجعه کمتر این برای کسانی که از شهرهای دیگر و راه دور مراجعه می کنندگزینه مناسبی است.

فشار کمتر بر دندان ها و در نتیجه درد کمتر.
بیماران گزارش داده اند که با براکت های ارتودنسی دیمون درد آنها تا ۶۰% کاهش پیدا کرده است.

از دیگر مزایای براکت های ارتودنسی دیمون عبارتند از :
1-ایجاد اصطحکاک کمتر که در نتیجه صدمه به ریشه دندان ها نیز کمتر می شود.
2-مکان کمتر برای تجمع باکتری ها بر روی براکت های ارتودنسی دیمون

مطالعات بالینی نشان داده است که براکت های ارتودنسی دیمون در اصلاح ازدحام شدید دندان ها موثر تر و راحت تر است و نرخ بازگشت کمتری دارد.
معایب ارتودنسی دیمون
براکت های ارتودنسی دیمون نیز بی عیب و نقص نیستند .تعدادی از معایب ارتودنسی دیمون عبارت است از :

1-دارای سیم های فلزی می باشد که برای دیگران قابل مشاهده است ، بنابراین شما نمی توانید به طور کلی از دست فلزی که در دهان است خلاص شوید.اما می توانید براکت های شفاف ارتودنسی دیمون را انتخاب کنید تا از براکت های فلزی دوری کرده و دید براکت ها را به حداقل برسانید
2-پوشیدن براکت های ارتودنسی دیمون در چند روز اول کمی آزار دهنده است تا زمانی که شما به آن عادت کنید
3-ارتودنسی دیمون هزینه ی بیشتری نسبت به براکت های سنتی دارد

الاینر های دیگری مانند اینویزیلاین نیز پیشنهاد می شود برای شرایطی که بیمار نمی خواهد براکت های سنتی و فلزی روی دندان هایش دیده شود. البته همه ی افراد کاندید خوبی برای اینویزیلاین نیستند.

ارتودنسی نامرئی چیست؟

ارتودنسی نامرئی اینویزیلاین اصلا براکت ندارد و به معنی ردیف کردن نامریی دندان است. این با براکت های رنگ دندان فرق می کند. براکت های رنگ دندان همه کارهایی که سیستم ثابت ارتودنسی می تواند در درمان انجام دهد و جامع ترین و کامل ترین درمان است، انجام می دهد اما اینویزیلاین یک نوع درمان ارتودنسی متحرک است و مانند ناخن مصنوعی بی رنگ اما متصل به هم برای همه دندان ها استفاده می شود.درمان ارتودنسی نامرئی با قالب گیری از دندان ها و همچنین طراحی روی آنها انجام شده و سپس روی دندان سوار می شود و لازم است که فرد مراجعات متعدد داشته باشد. این نوع درمان براکت نیست و محدودیت های درمان ارتودنسی را با خود به همراه دارد. در موارد خیلی خفیف که نیاز به ارتودنسی باشد، مثلا مختصری دندانن جابه جا شده باشد و برای جابه جایی هم فضا به اندازه کافی باشد و نیاز به کشیدن دندان و جراحی فک نباشد، مورد استفاده قرار می گیرد. اما اگر لازم به کشیدن دندان باشد یا جراحی فکک نیاز باشد، درمان جامعی نیست و در موارد کمی کاربرد دارد و اگر لازم باشد باید انجام شود. در عین حال چون ارتودنسی نامرئی حجم دارد و مقداری از دندان های بالا را می گیرد، معمولا در صحبت کردن اختلال ایجاد می کند. لازم است که موقع غذا بیرون آورده شود، چرا که جویدن را با مشکل مواجه می کند. فرد وقتی دندان بالا و پایین را روی هم می گذارد، حس می کند که فک باز می ماند و احساس خستگی در عضلات ایجاد می کند. برای فردی که واقعا به هیچ وجه نمی توان از براکت ها برای او استفاده کرد و مشکل او بسیار خفیف است و نیاز به کشیدن دندان نیست، می توان از ارتودنسی نامرئی استفاده کرد. موارد کاربرد این درمان تنها ۲ درصد است.

دلایل استفاده از ارتودنسی نامرئی
دیگر مزیت ارتودنسی نامرئی متحرک بودن آن است، بنابراین بیمار می‌تواند با خیال آسوده هر چه دلش می‌خواهد بخورد و دندان‌ها را بدون مشکل مسواک بزند و از نخ دندان استفاده کند. ارتودنسی نامرئی بسیار راحت است و چون در ساخت آن از فلز استفاده نمی‌شود، هیچ خراش یا زخمی داخل دهان ایجاد نمی‌شود. دیگر فایده عدم استفاده از فلز یا سیم این است که بیمار معمولاً زمان کمتری را برای تنظیم ارتودنسی در مطب پزشک سپری می‌کند. با تقبل هزینه ارتودنسی نامرئی این امکان را برای بیمار فراهم می‌کند تا برنامه درمانی خود را از زمان شروع مشاهده و دنبال کند و وضعیت مرتب شدن دندان‌ها را با قبل مقایسه کند.
مدت زمان درمان با ارتودنسی نامرئی
طول دوره درمان ارتودنسی نامرئی به میزان و نحوه نامرتب بودن دندان‌ها بستگی دارد، در هر حال دندان‌های اکثر بزرگسالان در عرض کمتر از یک سال منظم و ردیف می‌شود. اما نوجوانان باید مدت طولانی‌تری، تقریباً ۱۸ ماه، از ارتودنسی نامرئی استفاده کنند. هر چقدر بیمار به برنامه درمانی وفادارتر باشد و مدت بیشتری، حدود ۲۰ تا ۲۲ ساعت در روز، از پلاک استفاده کند، پلاک را فقط برای مسواک زدن و کشیدن نخ دندان در زمان‌های مشخص از دهان خارج کند، خوراکی‌های مناسب را در برنامه غذایی قرار دهد و به طور مرتب به متخصص ارتودنسی مراجعه کند،، سریع‌تر می‌تواند به لبخندی رویایی خود دست یابد. همچنین شما میتوانید از ارتودنسی سریع نیز استفاده نمایید.

مزایا ارتودنسی نامرئی

زیبایی: ارتودنسی نامرئی پلاستیکی شفاف به خوبی روی دندان‌ها می‌چسبد و به سختی قابل مشاهده است. اگرچه نتیجه نهایی استفاده از بریس‌ها یا پلاک‌های فلزی و ارتودنسی نامرئی یکسان است، اما پلاک‌ها، سیم‌ها و بریس‌های فلزی  ارتودنسی بسیار بیشتر جلب توجه می‌کنند و باعث ناراحتی بیمار می‌شوند. دیگر بریس‌های شفاف مانند بریس‌های سرامیکیی و زبانی هر چند به آشکاری بریس‌های فلزی ارتودنسی نیستند، اما همچنان در ساخت آنها از فلز استفاده می‌شود.

راحتی: پلاک‌های شفاف ارتودنسی نامرئی هموار و بدون برجستگی و براق هستند و به خوبی به دندان می‌چسبند. ارتودنسی نامرئی باعث تحریک لثه‌ها یا داخل دهان نمی‌شود و بیمار هر بار که به دلیل وضعیت جدید دندان‌ها و حرکت کردن آنها مجبور به تعویض پلاک ارتودنسی نامرئی می‌شود، ناراحتی بسیار ناچیزی را تحمل می‌کند که آن هم به سرعت برطرف می‌شود.

مراجعه کمتر به متخصص ارتودنسی: متخصص ارتودنسی در زمان مناسب پلاک‌ها را عوض می‌کند و به موازات پیشرفت درمان، قرار ملاقات‌هایی را در فواصل زمانی ۴ تا ۶ هفته‌ای تنظیم می‌کند تا مطمئن شود که درمان به خوبی پیش می‌رود و در صورت لزوم پلاک را عوض می‌کند. اما استفاده از بریس‌های قدیمی مراجعه بیشتر به مطب را جهت تنظیم پلاک ارتودنسی نامرئی ایجاب می‌کرد.

بهداشت دهان: با استفاده از ارتودنسی نامرئی بهتر می‌توان بهداشت دهان و دندان را رعایت کرد. پلاک‌های پلاستیکی متحرک هستند و به راحتی می‌توان آنها را هنگام مسواک زدن و کشیدن نخ دندان از دهان خارج کرد. به علاوه از آنجایی که در برنامه درمان با ارتودنسی نامرئی باید پلاک را پیش از خوردن و آشامیدن خارج کرد، غذای کمتری بین دندان‌ها گیر می‌کند و در نتیجه احتمال بروز مشکل‌های دندان مانند پوسیدگی کاهش می‌یابد. بریس‌های ارتودنسی نامرئی در مجموع گزینه‌ای مناسب برای اشخاصی هستند که دندان‌هایشان اندکی نامرتب است. ارتودنسی نامرئی روش آسان، بی‌دردسر، زیبا و تقریباً غیرقابل مشاهده‌ برای خلق یک لبخند فریبنده و جذاب به شمار می‌رود.

ارتودنسی لینگوال چیست؟

ارتودنسی لینگوال یک روش درمانی است که در آن دستگاه ارتودنسی (براکت ، سیم و الاستیک) در پشت دندان ها (سمت زبان) قرار می گیرد. با وجود اینکه موقعیت ارتودنسی لینگوال نسبت به ارتودنسی ثابت برعکس شده است اما هر دوی آنها شباهت های زیادی از نظر نوع سخت افزار و اصول ارتودنسی با هم دارند. براکت های لینگوال به خاطر موقعیت مکانیشان گاهیی اوقات “براکت داخلی” نیز نامیده می شوند برخلاف براکت های ارتودنسی معمولی که در قسمت بیرونی دندان ها قرار داده می شوند.

چه کسانی می توانند به وسیله ی ارتودنسی لینگوال درمان شوند؟
بهترین راه (و در واقع تنها راه) برای پی بردن به این موضوع که آیا براکت های ارتودنسی لینگوال می تواند برای شرایط شما استفاده شود یا خیر این است که یک جلسه مشاوره با یک متخصص ارتودنسی ترتیب دهید.با این حال در اکثر موارد ، اکثر بزرگسالان و نوجوانان کاندید خوبی برای ارتودنسی لینگوال هستند. بعضی از پزشکان ممکن است از بعضی جنبه ها نگرانیی  هایی در مورد انتخاب بیمار داشته باشند.

1-کیفیت نتایج
برخلاف بیاناتی که در دهه های قبل ابراز شد ،ذاتا چیزی وجود ندارد که تکنیک ارتودنسی لینگوال نداشته باشد .نتایجی که می توان از ارتودنسی لینگوال انتظار داشت همانند ارتودنسی ثابت می باشد. کاربرد CAD/CAM های پیچیده و تکنولوژی سیم های انعطاف پذیر رباتیک ، باعث شده است که نتایج روش ارتودنسی لینگوال قابل پیش بینی تر شود.
2-برخورد دندان با براکت
افرادی که دندان هایشان به شدت رو هم قرار می گیرد (اور بایت عمودی عمیقی دارند) ممکن است وقتی در حال جویدن و بستن دندان هایشان هستند نیروهای سنگینی بر روی براکت ها وارد کنند.میزان بزرگ بودن این مشکل می تواند قابل بحث باشد.

مزایا و معایب ارتودنسی لینگوال:

مزایا ارتودنسی لینگوال
1-مزیت اصلی استفاده از ارتودنسی لینگوال این است که غیر قابل مشاهده است .
2-اگر شخصی با دقت به داخل دهانتان نگاه کند ممکن است به صورت اجمالی متوجه دستگاه ارتودنسی شما بشود(به خصوص 3-اگر ارتودنسی لینگوال را روی دندان های پایینی استفاده کنید). در غیر این صورت  ارتودنسی لینگوال به راحتی قابل مشاهده نیستند.
4-اگر فکر می کنید که استفاده از ارتودنسی ثابت برای شما خجالت آور است، ارتودنسی لینگوال یکی از انواع ارتودنسی نامرئی است که می توانید در نظر داشته باشید.
5-قابلیت ارتودنسی لینگوال برای اصلاح مشکلات پیچیده مانند تغییر ارتفاع دندان ، چرخش دندان و بستن فضای خالی بین دندان بیشتر است.
6-در صورتی که بیمار بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نکند اگر تغییر رنگی ایجاد شود در پشت دندان خواهد بود و قابل مشاهده نیست.
معایب ارتودنسی لینگوال
معایب این روش عبارتند از :
1-یک از اصلی ترین معایب ارتودنسی لینگوال این است که استفاده و جایگذاری آن مشکل می باشد.
2-و به طور کلی قرار ملاقات هایی که با دکترتان در طول دوره درمان گذاشته می شود زمان بیشتری نبست به ارتودنسی ثابت نیاز دارد زیرا نصب کردن براکت های ارتودنسی لینگوال به دلیل موقعیتی که در داخل دهان دارند کمی مشکل است. با این حال ، با پیشرفت مداوم در طراحی سیستم ارتودنسی لینگوال، این نقاط ضعف، خیلی کم به عنوان یک مشکل به حساب می آیند.

ده سوالی که درباره ارتودنسی میپرسند

ارتودنسی یکی از مهمترین رشته های تخصصی دندانپزشکی است. همچنین اولین تخصص معرفی شده در دندانپزشکی می باشد. کار ارتودنسی بیشتر تصحیح مال اکلوژن یا جفت شدن  نامناسب دندانهاست. این امر می تواند ناشی از موقعیت نادرست دندانها و یا دو فک نسبت به هم باشد یا ممکن است درجاتی از هر دو مشکل در یک فرد موجود باشد.

درمان های ارتودنسی ممکن است تنها بر تصحیح موقعیت دندانها و یا تغییر الگو و جهت رشد دو فک (درمان های ارتوپدیک) متمرکز باشد. از جنبه ی دیگر می توان درمانهای ارتودنسی را به درمان با دستگاه های ثابت و متحرک تقسیم نمود. دستگاه های ثابت دستگاه هایی هستند که در طول درمان ارتودنسی نیازی به خارج نمودن آنها از دهان توسط بیمار وجود ندارد و اجزایی اصلی تشکیل دهنده ی آنها براکت ارتودنسی و سیم می باشد. براکت ها همان اجزای کوچکی هستند که توسط چسب خاصی به دندان چسبانده میشوند. در بین مردم از اصطلاح سیمم کشی یا سیم بستن دندان هم برای اشاره به ارتودنسی استفاده می‌شود. دستگاه های متحرک انواعی هستند که بیمار می تواند در طول درمان آنها را از دهانش خارج کند، البته گاهی این خارج نمودن ممکن است بنا بر تجویز متخصص ارتودنسی محدود به زمان های کوتاهی مانند زمان غذا خوردن یا مسواک زدن باشد.این نوع دستگاه ها در بین مردم به "پلاک" مشهورند.

    

۱۰ سوالی که درباره ارتودنسی می پرسند 
 حتما شما هم وقتی دندان هایتان را ارتودنسی کردید، سوال های زیادی درباره زندگی با این سیم ها داشته اید. این نوشته به ۱۰ سوال و جواب رایج درباره همین موضوع می پردازد. 

۱) ارتودنسی طول عمر دندان ها را افزایش می دهد؟ 
 مرتب کردن دندان ها و ارتودنسی موجب قرار گرفتن آنها در موقعیت مطلوب داخل فک می شود که نتیجه آن پخش متوازن نیرو در تمام جهات و کاهش فشار روی ریشه دندان ها است. از طرف دیگر منظم شدن دندان ها به تمیز کردن آنها نیز کمک خواهد کرد. 

۲) ارتودنسی موجب برطرف کردن مشکلات گوارشی هم می شود؟ 
 در حالت عادی هر دندان بالا با دو دندان پایین در تماس است. چنانچه در بیماری این وضعیت دندان وجود نداشته باشد غذا به خوبی آسیاب نشده و هضم غذا و در نتیجه گوارش آن با مشکل روبه رو می شود. درمان ارتودنسی، باعث ایجاد تماس های مناسب و در نتیجه افزایش تاثیر جویدن خواهد شد. 

۳) ارتودنسی باعث درمان مشکلات عضلانی هم می شود؟ 
 افرادی که بیشتر فعالیت خود را با دست راست انجام می دهند عضلات قوی تر با حجم بزرگ تر نسبت به دست چپ دارند اما چون دست ها زیر لباس قرار می گیرند تاثیر زیاد و قابل توجهی در بیننده به وجود نمی آورند. حال اگر شخصی به دلایل مختلف مانند عادت کردن یا کوچک بودن فک و... با دندان های یک طرف غذا بخورد، به مرور زمان عضلات یک طرف از طرف دیگر بزرگ تر و صورت وی نامتقارن می شود و چون در برخوردهای اجتماعی صورت اولین قسمتی است که مورد توجه قرار می گیرد، باید حتما نسبت به رفع این مشکل اقدام کرد. البته مشکلات عضلانی زیادی در سیستم جونده شناخته شده اند که با روش های ارتودنسی قابل درمان هستند. 

۴) سن مناسب درمان ارتودنسی چه سنی است؟ 
درمان ارتودنسی را می توان از اواخر ۳ سالگی تا زمانی که دندان ها وجود دارند، انجام داد. در سنین پایین و دوره دندان های شیری معمولا برای رفع عادات مضر مانند مکیدن انگشت یا پستانک از دستگاه های ساده ارتودنسی استفاده می شود. پس از آن از حدود ۶ سالگی یعنی زمانی که اولین دندان دائمی (دندان آسیا) رویش پیدا کرد. تغییرات اسکلتال در محدوده سنی خاصی امکان پذیر است و معمولا متخصص ارتودنسی پس از حذف عامل به وجودآورنده نسبت به تغییرات ابعاد فکی در جهت های مختلف اقدام می کند. تا حدود سنین ۱۲ تا ۱۵ سالگی میی توان تغییرات اسکلتال و عضلانی مانند بزرگ کردن فک را در بیماران انجام داد.
بهترین سن درمان ارتودنسی با دستگاه ثابت، حدود ۱۲ سالگی است. پس از ۱۲ سالگی با افزایش سن بیمار درمان ها باید محافظه کارانه تر انجام شوند. معمولا پس از ۳۰ سالگی اندکی تحلیل استخوان در فک روی می دهد و متخصص ارتودنسی باید نسبت به نحوه درمان، انتخاب نوع درمان و وجود محدودیت ها به بیمار اطلاعات کامل را بدهد. 

۵) پلاک های متحرک و سیم ارتودنسی چه فرقی با هم دارند؟ 
 دستگاه متحرک حین درمان توسط بیمار قابل خارج شدن و جای گذاری است اما نوع ثابت را فقط متخصص ارتودنسی می تواند جای گذاری کند و در پایان درمان از دهان خارج کند. 

۶) نحوه عملکرد دستگاه های ارتودنسی چگونه است؟ 
 دستگاه های ارتودنسی با اعمال نیرو روی دندان موجب جابه جایی آنها می شوند. این نیروها در حد نیروهای بیولوژیک هستند و دندان پزشک با اطلاع کامل از میزان آنها و محاسبه با روش های خاص درمانی اقدام به اعمال آنها می کند. پس از هر جلسه درمانی ارتودنسی درد اندکی به وجود می آید که علت آن فعال سازی دستگاه توسط دندان پزشک است. 
معمولا این درد ۳ تا ۵۵ روز به طول می انجامد و تا فعال سازی بعدی از بین می رود. برای رفع این درد ارتودنسی می توان مسکن مصرف کرد. استفاده کوتاه مدت از داروهای ضدالتهاب هیچ گونه مغایرتی با درمان های ارتودنسی ندارد (استفاده بلند مدت از داروهای مسکن توصیه نمی شود). 

۷) آیا درمان ارتودنسی نیاز به آماده سازی قبلی بیماران دارد؟ 
 درمان صحیح ارتودنسی نیاز به نظم خاص و آماده سازی بیماران دارد. این آماده سازی شامل جرم گیری، ترمیم پوسیدگی ها، کشیدن دندان ها (در صورت نیاز) و آموزش بهداشت است. شرط اصلی درمان ارتودنسی موفق، همکاری بیمار و عمل به توصیه های دندان پزشک است. چون درمان ارتودنسی در مدت زمان نسبتا طولانی انجام می گیرد بنابراین علاقه و اشتیاق بیمار در به دست آوردن نتیجه ای خوب، تاثیرگذار است. 

۸) وظیفه بیماران حین درمان ارتودنسی چیست و آیا نیاز به رژیم غذایی خاصی است؟ 
 دستگاه های ارتودنسی حساس و آسیب پذیر هستند، پس بیماران باید در حفظ و نگهداری آنها کوشا باشند. از طرف دیگر برای جابه جایی یک دندان، ماه ها زمان لازم است. متاسفانه درر صورت آسیب دیدگی دستگاه ها در برخی موارد نتیجه چند ماه زحمت در عرض چند روز یا چند هفته از بین می رود. بنابراین باید در تمام طول مدت درمان ارتودنسی از خوردن غذاهای سخت و چسبناک مانند گز، سوهان و نظیر آن خودداری و به جای گاز زدن میوه ها آن را به تکه های کوچک تقسیم و از چنگال استفاده کرد. 

۹) آیا برای تمیز کردن دندان ها حین درمان ارتودنسی دستورالعمل خاصی وجود دارد؟ 
 معمولا پس از جای گذاری دستگاه های ارتودنسی به علت افزایش گیر غذایی، میزان باکتری و پلاک در محیط دهان افزایش می یابد و درنتیجه امکان پوسیدگی دندان ها زیاد می شود.. بنابراین بیمار باید پس از هر وعده غذا دندان ها و دستگاه ها را به دقت تمیز کند. برای این کار می توان از مسواک معمولی یا مسواک مخصوص ارتودنسی که باعث سهولت در تمیز کردنن دندان ها می شود، بدون ضربه زدن، استفاده کرد و بهتر است قبل از خواب از دهان شویه فلوراید دار نیز استفاده شود. 

۱۰) تا چه اندازه امکان برگشت درمان های ارتودنسی وجود دارد و چه عواملی در آن دخالت دارند؟ 
 پس از اتمام یک دوره درمانی از وسایل و دستورالعمل های خاصی برای حفظ نتیجه درمان ارتودنسی استفاده می شود. متاسفانه برخی از بیماران پس از مشاهده نتیجه مطلوب به این دستورالعمل ها توجه کافی نمی کنند و سهل انگاری آنها باعث جابه جایی ناخواسته دندان ها می شود که میزان این جابه جایی متغیر است. در اینجا دوباره به اهمیت همکاری بیمار با دندان پزشک پی می بریم. نکته دیگر اینکه بدن انسان در برابر تغییرات ناگهانی واکنش های نامطلوبی نشان می دهد. بنابراین، بهتر است درمان های ارتودنسی به صورت آهسته و پیوسته انجامم گیرند. عجله عامل شکست بسیاری از درمان های ارتودنسی است.