ارتودنسی و متخصص ارتودنسی

ارتودنسی یکی از روش‌های درمانی در دندانپزشکی است که برای اصلاح نامنظمی‌های دندانی به کار می‌آید. این روش نه‌تنها باعث منظم و زیباتر شدن دندان‌ها می‌شود، بلکه می‌تواند از خرابی و پوسیدگی دندان‌ها هم جلوگیری کند، چراکه دندان‌های نامنظم، می‌تواند باعث خراب شدن زودتر دندان‌ها (به‌علت گیر کردن غذا) و ایجاد مشکلاتی در دستگاه گوارش و سایر دستگاه‌های بدن شود. پس در خیلی از اوقات بنا به صلاحدید متخصص ارتودنسی برای اصلاح نامنظمی دندان‌ها یا جفت شدن‌شان و تصحیح مشکلات فکی-دندانی از روش ارتودنسی کمکک  می‌گیریم. 

متخصص ارتودنسی چه کسی است؟

در‌واقع ارتودنسی رشته‌ای تخصصی از دندانپزشکی است و این علم با مرتب کردن دندان‌ها یا مشکلات مربوط به جفت شدن دندان‌ها، سر و کار دارد. دندانپزشکان در دوره تحصیلات خود در رشته دندانپزشکی، آموزش «اصول درمان‌های تخصصی ارتودنسی» را فرا می‌گیرند و درصورت ادامه تحصیل می‌توانند در رشته ارتودنسی، تخصص‌های مربوط به درمان و رفع مشکلات پیچیده دندان را فرا گیرند. در مجموع متخصص ارتودنسی دارای تخصص در شناسایی و درمان مشکلات هماهنگی دندان‌ها و وضعیت قرارگیری آنها روی یکدیگر است.

انواع ارتودنسی ها:

دستگاه‌های ارتودنسی به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می‌شوند: ثابت به روشی گفته می‌شود که فرد قادر است وسایل مربوطه را از دهان خارج کند و مجدد در دهان قرار دهد؛ اما ارتودنسی ثابت، به ارتودنسی گفته می‌شود که براکت‌ها به دندان متصل شده و قابل خارج شدن از دهان نیستند. رایج‌ترین درمان ارتودنسی، درمان ارتودنسی ثابت است.  مدتی است در دنیای دندانپزشکی ارتودنسی به‌نام ارتودنسی نامرئی  وجود دارد که به ارتودنسی گفته می‌شود که از مواد پلاستیک شفاف و سخت برای ردیف کردن دندان‌‌ها استفاده می‌شود. ارتودنسی نامرئی از پلاستیک شفاف ساخته شده و به همین خاطر تقریبا غیر‌قابل رویت است.

کدام نوع درمان ارتودنسی ارجحیت دارد؟

هر کدام از این روش‌های درمانی ارتودنسی موارد تجویز خاص خود را دارد. روش متحرک بیشتر برای بیماران زیر 12 تا 14 سال کاربرد دارد و بعد از آن به‌دلیل تثبیت نسبی ساختمان‌های استخوانی فک‌ها عملا روش ارتودنسی متحرک تاثیر زیادی دربر نخواهد داشت. برای بیمارانی که بالاتر از این سن هستند معمولا درمان ثابت تجویز می‌شود تا دندان‌ها در وضعیتی منظم‌تر درر  فک قرار گیرند.

ارتودنسی درد دارد؟!

برخی افراد به‌دلیل مشکلات دندانی که دارند باید برای درمان جدی به دندانپزشکی مراجعه کنند و در صورت نیاز از روش ارتودنسی بهره‌مند شوند؛ اما متاسفانه خیلی از افراد به‌دلیل ترس از درد احتمالی از انجام این کار سر باز می‌زنند، اما بهتر است بدانیدکه اندک زمانی پس از اینکه بریس ارتودنسی تنظیم شد، دندان معمولا درد می‌گیرد، اما این درد پس از مدتی برطرف می‌شود. حتی اگر فردی در روز اول درمان دچار درد شود، می‌تواند زیر‌نظر متخصص ارتودنسی از مسکن‌های مجاز برای کنترل درد استفاده کند.

طولدرمان ارتودنسی به چه صورت است؟

طول درمان ارتودنسی برای همه افراد یکسان نیست و به عوامل مختلفی بستگی دارد. با این حال بسته به میزان مشکل، شرایط بیمار و سن بیمار این زمان متغیر است. اما هرچه سن بیمار بالاتر باشد دوره درمان ارتودنسی به نسبت ممکن است طولانی‌تر باشد.

سن مناسب برای ارتودنسی چه سنی است؟

ارتودنسی را می‌توان در هر سن انجام داد اما زمان درمان بستگی به نوع ناهنجاری دارد. البته نوع ناهنجاری نیز در تشخیص زمان درمان بسیار با‌اهمیت است. اگر سن بیمار کمتر باشد  درمان راحت‌تر، کوتاه‌تر و موفقیت‌آمیزتر خواهد بود. در بیمارانی که مشکل فکی دارند حتما باید بیمار را قبل از بلوغ معاینه کرد.

نکاتی که باید در طول درمان ارتودنسی رعایت کنید:

اولین نکته‌ای که باید به آن اشاره کنیم، داشتن بهداشت منظم است. در درمان ارتودنسی رعایت بهداشت دهان و دندان حرف اول را می‌زند. تمیز کردن دندان‌های دارای دستگاه ارتودنسی ثابت مشکل‌تر از تمیز کردن دندان‌های بدون دستگاه ارتودنسی است، ولی با رعایت بهداشت مناسب می‌توان از ایجاد مشکلات دندانی مانند پوسیدگی و مشکلات لثه جلوگیری کرد.

 غذاهای سخت مانند چیپس، آجیل، بلال، ذرت بو داده، ته‌دیگ و... می‌توانند موجب آسیب به دستگاه‌های ارتودنسی شوند. برای خوردن بعضی غذاهای سفت مانند سیب یا هویج می‌توان آنها را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کرد. وجود مواد غذایی شیرین در مجاورت براکت‌های ارتودنسی و سیم‌ها و تمیز نکردن آنها می‌‌تواند شانس ایجاد پوسیدگی دندان‌ها را افزایش دهد.

هنگام ورزش‌هایی که احتمال ضربه وجود دارد از محافظ‌های مخصوص دهان باید استفاده شود. برای کودکان در حال ورزش، باید از محافظ مخصوص دهان استفاده کرد.

 طی درمان‌های ارتودنسی چون دندان‌ها در استخوان فک حرکت می‌کنند‌، مقداری لقی در دندان‌ها ایجاد می‌شود که از نظر علمی طبیعی است و در پایان درمان دیگر لقی مشاهده نخواهد  شد.

 مسواک‌هایی در بازار وجود دارند که موهایی که در بخش مرکزی سر مسواک قرار دارند، کوتاه‌تر از موهایی هستند که در محیط قرار دارند بنابراین شما می‌توانید سر این مسواک‌ها را روی براکت‌های ارتودنسی (نگین‌ها) منطبق کرده و اطراف براکت‌ها را به‌راحتی تمیز کنید.